ตึกแถวหน้าพระลาน

ที่ตั้ง เลขที่ 2 – 30 ถนนหน้าพระลาน แขวงพระบรมมหาราชวัง เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร

สถาปนิก / ผู้ออกแบบไม่ปรากฏชื่อ

ผู้ออกแบบอนุรักษ์ บริษัท กุฎาคาร จำกัด

ผู้ครอบครองสำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์

ปีที่สร้าง พ.ศ. 2452

ปีที่ได้รับรางวัล พ.ศ. 2555

ประวัติ

ตึกแถวหน้าพระลาน ตั้งอยู่บริเวณถนนหน้าพระลานตรงข้ามกับพระบรมมหาราชวัง สร้างขึ้นรัชสมัยพระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 บริเวณพื้นที่วังท่าพระ ซึ่งเป็นวังที่สร้างขึ้นเมื่อครั้งสถาปนากรุงรัตนโกสินทร์ โดยวังท่าพระ จะมีอยู่ด้วยกันสามวัง ได้แก่ วังตะวันตก วังกลาง และวังตะวันออก ต่อมาถึงช่วงรัชสมัยรัชกาลที่ 5 ได้มีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงพื้นที่ใช้สอยภายในวังท่าพระ โดยมีการรื้อตำหนักแฝด และก่อสร้างตำหนักกลางกับตำหนักพรรณรายขึ้น และได้มีการแบ่งพื้นที่ส่วนหนึ่งบริเวณริมถนนหน้าพระลานให้ก่อสร้างตึกแถวหน้าพระลาน โดยได้ให้มีการขยายถนนหน้าพระลาน ซึ่งต้องมีการร่นเขตวังท่าพระและวังถนนหน้าพระลาน จึงได้มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าให้รื้อกำแพงวัง รวมทั้งโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้สร้างตึกแถวหน้าพระลานขึ้นเพื่อใช้ต้อนรับแขกบ้านแขกเมืองและใช้ในการพาณิชย์

ตึกแถวหน้าพระลาน เป็นอาคารก่ออิฐถือปูนแบบผนังรับน้ำหนัก 2 ชั้น จำนวน 29 คูหา หลังคามุงกระเบื้องว่าว ผังพื้นอาคารมีลักษณะคล้ายตัวอี (E) ขนานไปกับแนวถนนหน้าพระลาน กว้าง 12.48 เมตร ยาว 90.70 เมตร ลักษณะสถาปัตยกรรมเป็นแบบโคโลเนียล อิทธิพลคลาสสิค ภายนอกด้านหน้าอาคารของคูหากลางและคูหาปลายทั้ง 2 ด้าน มีกระบังหน้า (Pediment) ลายปูนปั้นรูปดอกบัวขนาบข้างด้วยแจกัน หัวเสาประดับลายเฟื่อง หน้าบันเป็นลักษณะโค้งกลมประดับลายปูนปั้น กรอบหน้าบันลดหลั่นลงสองข้างตั้งพุ่มหล่อทรงเพรียวเฉลียงชั้นสองประดับเสาระเบียงไอโอนิค (Ionic order) เสาชั้นล่างที่รองรับเฉลียงเป็นแบบระเบียบดอริค (Doric order) ซุ้มหน้าต่างบริเวณมุขกรุกระจกสีเป็นรูปรัศมีพระอาทิตย์ครึ่งวงกลม ส่วนหน้าบันของคูหาปลายทั้งสองด้านเป็นลวดลายชายผ้าและชายริบบิ้นขนาบข้างด้วยแจกันปูนปั้น ประตูหน้าต่างรูปโค้งมน ซุ้มหน้าต่างทรงโค้งกลมประดับไม้ฉลุลายประณีต ส่วนชั้นล่างเป็นบานเฟี้ยมอยู่ภายในกรอบวงโค้ง ส่วนบนมีช่องแสงโดยจะมีแผ่นเหล็กสั้นๆ กั้นเป็นระยะตลอดความกว้างของประตู ประตูเป็นแบบบานลูกฟักกระดานดุน ในส่วนของเสามีลักษณะเป็นเสาอิงหรือเสาประดับอาคารเป็นเสาเหลี่ยม มีรอยเซาะร่องตื้นๆ ตามแนวนอนของต้นเสา เสาลอยตัว เป็นเสากลมรับกับหน้าบันอาคาร มีรอยเซาะร่องตื้นตามแนวขวางปรากฏตรงชั้นล่างช่องปลายและช่วงกลางของตัวอาคาร

ระหว่างปี พ.ศ. 2552 – 2554 สำนักงานทรัพย์สินส่วนพระมหากษัตริย์ได้เข้ามาบูรณะอาคารตามหลักวิชาการ ทำให้สามารถรักษาคุณค่าทางประวัติศาสตร์สถาปัตยกรรมเอาไว้ได้ พร้อมทั้งมีการให้ความรู้แก่ผู้เช่าเพื่อที่จะป้องกันไม่ให้มีการก่อสร้างหรือต่อเติมที่ผิดรูปแบบไปจากสภาพปัจจุบัน

Na Phra Lan Row Building

Location 2 - 30 Na Phra Lan Road, Khwaeng Phra Borom Maha Ratchawang, Khet Phra Nakhon, Bangkok

Architect / Designer - Conservation Designer Kudakarn Co. Ltd.

Proprietor The Crown Property Bureau

Date of Construction 1909

Conservation Awarded 2012

History

Na Phra Lan Row Building located on Na Phra Lan Road opposite the Grand Palace was built in the reign of King Rama V for welcoming visitors and trading. The building has 2 storey consisting of 29 units made of masonry brick of which the roof is covered with kite shaped concrete roof tiles. The E-shaped plan is 12.48 metres wide and 90.70 metres long. The architecture is in the western style. At the outer front of the middle unit and the 2 ending units have the pediment decorated with stucco in lotus design. The balcony of the upper floor is decorated with Ionic order poles while the poles of the ground floor supporting the balcony are in a style of Doric order. The windows of the porches are stained glass designed in a form of the sun radius in a semicircle.

The Crown Property Bureau had renovated the building from 2009-2011 in order to preserve the historic and architectural value of the building. Besides, the Bureau has provided knowledge to the lessees to prevent any different construction or addition of the building so that Na Phra Lan Row Building will maintain its original architectural style.