อาคารสถานีตำรวจภูธรอำเภอสรรพยา (โรงพักเก่า)

รางวัลอนุรักษ์ศิลปสถาปัตยกรรมดีเด่น

ประเภทอาคารสถาบันและอาคารสาธารณะ

ที่ตั้ง เลขที่ 320 หมู่ที่ 4 ตำบลสรรพยา อำเภอสรรพยา จังหวัดชัยนาท

สถาปนิกผู้ออกแบบอนุรักษ์/ปรับปรุง นายฐากูร ลีลาวาปะ นายตฤณ เดี่ยวตระกูล และผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. ปูรณ์ ขวัญสุวรรณ (คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง)

ออกแบบพื้นที่ภายในโดยบริษัท K2Exhibit จำกัด

ที่ปรึกษาโครงการ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. ณัฐวุฒิ อัศวโกวิทวงศ์

ผู้ครอบครอง สถานีตำรวจภูธรสรรพยา

ปีที่สร้าง ประมาณพุทธศักราช 2444

ปีที่ได้รับรางวัล  พ.ศ. 2561

ประวัติเพิ่มเติม

ความคิดเห็นจากคณะกรรมการ

“เป็นการอนุรักษ์โดยชุมชนร่วมกับหลายภาคส่วนเป็นจุดเด่น และมีความถูกต้องตามหลักวิชาการอนุรักษ์สามารถคงรูปแบบเดิมไว้ได้”

อาคารสถานีตำรวจภูธรอำเภอสรรพยา (โรงพักเก่า) สร้างขึ้นในสมัยของพันตำรวจเอกพระยาสกลสรศิลป์เป็นผู้บังคับการมณฑลนครสวรรค์ และพระยาศรีสิทธิกรรมเป็นนายอำเภอสรรพยา ในอดีตชาวบ้านยังนิยมเดินทางสัญจรกันไปทางเรือ โรงพักเก่าสรรพยาซึ่งตั้งอยู่บนพื้นที่ราชพัสดุ (เลขที่ดิน ชน.95) เนื้อที่ 1 ไร่ 3 งาน 47 วา จึงปลูกสร้างอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยาบริเวณปากทางเข้าตลาดสรรพยา ด้วยสภาพบ้านเมืองที่เปลี่ยนแปลงขยายตัวมากขึ้น จึงมีการสร้างอาคารสถานีตำรวจหลังใหม่บริเวณริมคลองชลประทานใกล้กับที่ว่าการอำเภอสรรพยาตั้งแต่กลางพุทธศักราช 2530 โรงพักเก่าสรรพยาจึงได้ยุติบทบาทการรับใช้ประชาชน สภาพอาคารเริ่มทรุดโทรมลงไปตามกาลเวลา แต่ชาวบ้านที่อาศัยอยู่ในพื้นที่ใกล้เคียงและทางตำรวจได้ช่วยกันดูแลรักษาไว้ จนกระทั่งเกิดความร่วมมือกันระหว่างสถานีตำรวจภูธรอำเภอสรรพยา เทศบาลตำบลสรรพยา ประชาชนในชุมชนตลาดสรรพยาและอำเภอสรรพยาได้ร่วมกันผลักดันจนเกิดการอนุรักษ์โรงพักเก่าสรรพยาเพื่อเป็นพื้นที่แห่งการเรียนรู้ของชุมชน

อาคารสถานีตำรวจภูธรอำเภอสรรพยา (โรงพักเก่า) เป็นอาคารไม้ยกพื้นสูงมีมุขหน้า หลังคาเป็นทรงจั่วผสมปั้นหยา หลังคามุขหน้าเป็นหลังคาจั่ว ทั้งหมดมุงด้วยกระเบื้องซีเมนต์รูปว่าว เสาไม้เต็งตั้งอยู่บนเสาตอม่อก่ออิฐฉาบด้วยปูนหมักปูนตำ ฝาไม้กระยาเลย พื้นเป็นไม้ตะแบก ผังพื้นอาคารเป็นรูปตัวที (T) ลักษณะสมมาตร มุขหน้าเป็นระเบียงโปร่งโล่ง มีบันไดทางขึ้นทั้ง 2 ด้าน ภายในอาคารเป็นโถงโล่ง มีการแยกระดับพื้นเป็น 3 ระดับ เพื่อแบ่งการใช้พื้นที่ มีผนังปิดล้อมอาคาร 3 ด้าน ผนังแต่ละด้านมีหน้าต่างบานกระทุ้งไม้ด้านละ 4 บาน เหนือผนังมีช่องระบายอากาศเป็นไม้ระแนงตีไขว้กันโดยรอบ เสาไม้คู่ด้านหน้ามีการเซาะร่อง มีเส้นบัวไม้คาดสอดรับกับแนวช่องไม้ฉลุซึ่งเป็นลายที่ช่างในท้องถิ่นเรียกว่า “ลายนกฮูก”

อาคารสถานีตำรวจภูธรอำเภอสรรพยา (โรงพักเก่า) ได้รับการปรับปรุงซ่อมแซมตามหลักวิชาการโดยการรักษาส่วนประกอบของอาคารที่มีสภาพสมบูรณ์ร่วมกับการซ่อมแซมส่วนที่ผุพัง นอกจากจะใช้จัดแสดงภาพถ่ายเก่า ประวัติความเป็นมาของอาคาร และแผนที่มรดกวัฒนธรรมของชุมชนตลาดสรรพยาแล้ว อาคารหลังนี้ยังใช้เป็นพื้นที่ทำกิจกรรมต่าง ๆ รวมทั้งการแลกเปลี่ยนประเด็นการพัฒนาตำบลสรรพยา เพื่อส่งเสริมประชาธิปไตยและธรรมาภิบาลในชุมชนอีกด้วย