บ้านนายเลิศ

ที่ตั้ง  4  ซอยสมคิด  ถนนเพลินจิต  กรุงเทพมหานคร 

สถาปนิก/ผู้ออกแบบ  พระยาภักดีนรเศรษฐ  (เลิศ เศรษฐบุตร) 

ผู้ครอบครอง  ท่านผู้หญิงเลอศักดิ์  สมบัติศิริ 

ปีที่สร้าง  พ.ศ. 2448 

ปีที่ได้รับรางวัล  พ.ศ. 2525 

ประวัติ 

พระยาภักดีนรเศรษฐ (เลิศ  เศรษฐบุตร) หรือที่รู้จักกันโดยทั่วไปว่า “นายเลิศ” เป็นนักธุรกิจใหญ่ของเมืองไทยในสมัยรัชกาลที่ 5  กิจการของท่านนับเป็นสาธารณะประโยชน์ ส่งเสริมความเจริญของบ้านเมืองในสมัยนั้นไม่ว่าจะเป็นรถเมล์ขาวนายเลิศ เรือเมล์ขาวนายเลิศ โรงน้ำแข็งนายเลิศฯ ความวิริยะพากเพียร ความโดดเด่นทางธุรกิจ และความเมตตาของท่าน  ทำให้ท่านได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้เป็นพระยาภักดีนรเศรษฐ แปลว่า “เศรษฐีผู้มีคนรัก” 

ในปี พ.ศ. 2448  นายเลิศได้สร้างบ้านขึ้น ณ บริเวณปาร์คนายเลิศที่ท่านได้พัฒนาไว้แล้ว  โดยท่าน เป็นผู้ออกแบบบ้านเอง  ลักษณะเป็นบ้านชั้นเดียวยกพื้น สร้างด้วยไม้สักทั้งหลัง  ด้านหน้าเป็นเรือนเล็ก เชื่อมต่อกับเรือนใหญ่ทางด้านหลัง  รูปแบบเหมาะสมกับภูมิอากาศเมืองร้อน เน้นการกันแดดกันฝนและการระบายอากาศที่ดี ที่น่าสังเกตคือรูปลักษณะของบ้านที่มีการซ้อนชั้นหลังคาคล้ายสถาปัตยกรรมพม่า  นายเลิศได้ใช้บ้านนี้เป็นที่อยู่อาศัยและรับรองแขก  ส่วนในวันสุดสัปดาห์ท่านได้เปิดให้ประชาชนเข้ามาเที่ยวพักผ่อนได้  บางครั้งก็มีลูกเสือมาตั้งค่ายพักแรม  ท่านได้อาศัยอยู่ ณ บ้านหลังนี้จนถึงแก่อนิจกรรมในปี พ.ศ. 2488 

หลังจากนั้น บ้านปาร์คก็ได้มีการปรับปรุงบางส่วนเพื่อให้เหมาะกับการใช้สอย และได้แบ่งที่บางส่วนในบริเวณปาร์คเพื่อก่อสร้างโรงแรม  ปัจจุบันท่านผู้หญิงเลอศักดิ์  สมบัติศิริ  ธิดาของท่านได้ดูแลกิจการและอนุรักษ์บ้านหลังนี้ต่อมา  

Nai Lert House 

Location 4 Soi Somkid, Ploenchit Road, Bangkok 

Architect/Designer Phraya Phakdinoraset (Lert Setthabut) 

Proprietor Than Phuying Loesak Sombatsiri 

Date of Construction 1950 AD. 

Conservation Awarded 1982 AD. 

History 

Phraya Phakdinoreset (Lert Setthabut) or generally knows as “Nai Lert” was one of the greatest businessman in King Ram V period. His public services i.e. the White Bus, the White Packet Boat, the Nai Lert Ice Factory, etc, werw well-known and played essential roles in the country’s development. His perseverance, business distinction, as well as his kindness brought him the title “Phraya Phakdinoraset” meaning “the Beloved Millionaire”, granted by King Rama VI. 

In 1905, Nai Lert had his residence built on his estate called “Park Nai Lert”. He designed the house by himself which resulted in a large, single storey house with raised floor built entirely of teak, comprising a small house in the front connected to the large one in the rear. It is airy, shady and well ventilated suitable for tropical climate with notable tiered roofs, probably inspired by Burmese architecture. Nai Lert lived and received guests at this park house, while during weekends the Park was opened for public visitors, also for scouts camping, until he passed away in 1945. 

At present, part of land is located with a hotel. The house has been maintained by Than Phuying Loesak Sombatsiri, Nai Lert’s daughter, until today.