อาคารควรค่าแก่การอนุรักษ์

ค้นหา

สถานีใบยาสูบป่าสักขวาง

| Written by พงศกร แก้วกระจ่าง | Hits: 2737

สถานีใบยาสูบป่าสักขวาง

ที่ตั้ง ถนนป่าสักขวาง ตำบลห้วยไคร้ อำเภอแม่สาย จังหวัดเชียงราย 

ผู้ครอบครอง สำนักงานยาสูบเชียงราย 

ปีที่สร้าง พ.ศ. 2485 – 500 

ปีที่ได้รับรางวัล พ.ศ. 2555 

ประวัติ 

สถานีใบยาสูบป่าสักขวางตั้งอยู่กลางชุมชนชาวไทหย่า ซึ่งอพยพมาจากมณฑลยูหนานประเทศจีน ประมาณ 9 ปีก่อน โดยสร้างขึ้นหลังจากการตั้งสำนักงานไร่ยาสูบเชียงรายเมื่อ ปี พ.ศ. 2485 เพื่อส่งเสริมและรับซื้อใบยาสูบจากเกษตรกรในเขตอำเภอแม่สายและอำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย ช่วงเวลานั้นยาสูบจัดเป็นพืชเศรษฐกิจอันดับ 2 ของจังหวัดเชียงรายรองจากข้าว รัฐบาลได้ส่งเสริมและจัดตั้งสถานีใบยาขึ้นทั่วจังหวัดเชียงราย อย่างไรก็ตามนับตั้งแต่ปี 2530 เป็นต้นมา กิจการใบยาสูบในประเทศเริ่มซบเซาลง โรงงานยาสูบเปลี่ยนมารับซื้อเฉพาะใบยาแห้ง จากเดิมที่รับซื้อทั้งใบยาสดและใบยาแห้ง ส่งผลให้สถานีใบยาส่วนใหญ่ในจังหวัดเชียงรายถูกรื้อถอน เพราะไม่มีความจำเป็นในการผลิต 

อาคารเก่าแก่ที่ยังคงเหลืออยู่ในสถานีใบยาป่าสักขวางแสดงถึงความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจของจังหวัดเชียงรายในกระแสการผลิตยุคใหม่ อาคารแบ่งเป็น 2 ส่วน คือ ส่วนอาคารหลัก (สำนักงานโรงคัดอัดใบยาแห้ง โรงรับซื้อใบยาแห้ง) และส่วนบ้านพักพนักงาน 

สำนักงานหรือที่ชาวบ้านทั่วไปเรียกว่า สต๊อก สร้างระหว่างปี พ.ศ.2485 - 2495 เป็นสถานที่ทำงานของนายสถานีและพนักงานการเงิน เป็นอาคารก่ออิฐถือปูน 2 ชั้น โครงสร้างเป็นไม้มุงหลังคาด้วยกระเบื้องลอน 

โรงคัดอัดใบยาแห้ง สร้างเมื่อปี พ.ศ. 2499 ตัวอาคารเป็นแผ่นไม้ตีซ้อนเกล็ด 2 ชั้น โครงสร้างอาคารเป็นหลังคาไม้มุงด้วยแผ่นสังกะสี ถือเป็นอาคารไม้หลังใหญ่ที่สุดในจังหวัดเชียงราย 

โรงรับซื้อใบยาแห้ง สร้างเมื่อปี พ.ศ. 2518 เป็นอาคารชั้นเดียวก่ออิฐถือปูน หลังคาเป็นแบบฟันเลื่อย (Saw Toothed Roof) โครงสร้างหลังคาเป็นไม้มุงกระเบื้อง 

ปัจจุบันสำนักงานยาสูบเชียงรายได้ก่อสร้างอาคารส่วนสำนักงานขึ้นใหม่ในบริเวณใกล้เคียง เพื่อรองรับกิจการของสำนักงานยาสูบ อาคารสำนักงานได้ถูกปรับปรุงเป็นพิพิธภัณฑ์ภายในจัดแสดงอุปกรณ์การทำงานของสำนักงาน เช่น เครื่องบ่มใบยา อุปกรณ์ที่เกี่ยวกับการบ่มใบยา และกระบวนการผลิตยาสูบ ส่วนอาคารอีก 2 หลัง ปัจจุบันใช้เป็นโกดังสำหรับเก็บของเก่าที่ใช้งานของกอง ซึ่งยังคงได้รับการดูแลเป็นอย่างดีจากสำนักงานยาสูบเชียงราย 

 

Pa Sak Kwaeng Tobacco Station

Location Pa Sak Kwaeng Road, Tambon Huai Khrai, Amphoe Mae Sai, Chiang Rai Province 

Proprietor Office of Chiang Rai Tobacco 

Date of Construction 1942 – 1957 

Conservation Awarded 2012 

History 

Pa Sak Kwaeng Tobacco Station is situated in the community of Tai Ya Minority Group who migrated from the Hunan Province of China. It was built after Office of Chiang Rai Tobacco was established in 1942 for buying tobacco from agriculturalists in the districts of Mae Sai and Mae Chan. During that time, tobacco is the second economic crop after rice in the province. The government had promoted and set up tobacco stations throughout Chiang Rai. However, the tobacco business started to slow down in 1987. Thailand Tobacco Monopoly has only purchased dry tobacco not fresh tobacco the same as before. As a result, most tobacco stations were demolished. 

One of the remaining stations is Pa Sak Kwaeng Tobacco Station. The office building built during 1942-1957 is a 2-storey brick masonry building and the roof is covered with carved tiles. The plant for classifying and pressing dry tobacco built in 1956 is the biggest wooden building in the province of which the roof is covered with zinc. The plant for buying dry tobacco built in 1975 is a single storey brick masonry building of which the roof is designed in saw toothed roof covered with tiles. 

Presently, Office of Chiang Rai Tobacco has a new office building nearby. The former office building was renovated to be a museum exhibiting the equipment of production process such as the equipment on curing tobacco. The other buildings are used as a store house for old applications. These buildings have been maintained in good condition.