อาคารควรค่าแก่การอนุรักษ์

ค้นหา

เรือนพระธเนศวร

| Written by พงศกร แก้วกระจ่าง | Hits: 3239

เรือนพระธเนศวร (บ้านพักผู้พิพากษาหัวหน้าศาลจังหวัดนครปฐม)

ที่ตั้ง  22  ถนนราชดำริห์  ตำบลพระปฐมเจดีย์  อำเภอเมือง  จังหวัดนครปฐม

สถาปนิก/ผู้ออกแบบ  -

ผู้ครอบครอง  กระทรวงยุติธรรม

ปีที่สร้าง  พ.ศ. 2454

ปีที่ได้รับรางวัล  พ.ศ. 2537

ประวัติ

เรือนพระธเนศวร  เป็นเรือนไม้สักชั้นเดียวยกใต้ถุนสูง  หลังคาปั้นหยามุงกระเบื้องว่าว  หันหน้าเรือนทางทิศตะวันออก  ประดับตกแต่งด้วยไม้ฉลุละเอียดงดงามที่ช่องระบายอากาศ ชายคา และราวระเบียง  ลักษณะสถาปัตยกรรมแบบเรือนขนมปังขิง  เรือนหลังนี้นับเป็นหลังเดียวในบริเวณพระราชวังสนามจันทร์ที่ตั้งอยู่บนเกาะกลางน้ำ  นอกจากนี้ภายในบริเวณยังมี “ศาลาแปดเหลี่ยม”  ตั้งอยู่บนเนินริมคูน้ำที่ล้อมรอบตัวเรือน  โดยมีสะพานไม้เชื่อมกับตัวเรือน  ศาลานี้มีผังเป็นรูปแปดเหลี่ยมยาว  หลังคาปั้นหยายกชั้นมีคอสอง  ตกแต่งด้วยไม้ฉลุอย่างงดงามเช่นกัน

พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว  เมื่อครั้งทรงดำรงพระราชอิสริยยศเป็นสมเด็จพระบรมโอรสา- ธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ  สยามมกุฎราชกุมาร  ทรงโปรดฯ ให้ก่อสร้างพระราชวังสนามจันทร์พร้อมกับเรือนที่พักสำหรับข้าราชบริพารระดับเจ้าพระยาที่ตามเสด็จ  ได้แก่  เรือนพระนนทิการ (ปัจจุบันเป็นบ้านพักผู้ว่าราชการจังหวัดนครปฐม)  ทับเจริญ (เดิมเป็นบ้านพักของเจ้าพระยารามราฆพ ผู้สำเร็จราชการมหาดเล็ก ปัจจุบันเป็น “สถาบันวัฒนธรรมภูมิภาคตะวันตก”)  เรือนพระเอกทันต์  เรือนพระกรรติเกยะ  และ เรือนพระธเนศวร จากคำบอกเล่าของ มล. ปิ่น  มาลากุล  อดีตมหาดเล็กในสมัยรัชกาลที่ 6  สันนิษฐานว่าเรือนพระธเนศวร คงเป็นเรือนที่พำนักของเสนาบดีกระทรวงยุติธรรมในสมัยนั้น คือเจ้าพระยาอภัยราชา  และปัจจุบันได้ใช้เป็นบ้านพักผู้พิพากษาหัวหน้าศาลจังหวัดนครปฐม  ซึ่งเป็นข้าราชการกระทรวงยุติธรรมเช่นกัน

 

Ruen Phra Thanesuan  (Residence of the Nakhon Pathom Provincial Court Chief Judge)

Location 22 Ratchadamri Road, Tambon Phra Pathom Chedi, Amphoe Mueang, Nakhon Pathom Province

Architect/Designer Unknow

Proprietor Ministry of Justice

Date of Construction 1911 AD.

Conservation Awarded 1994 AD.

History

Ruean Phra Thanesuan (Phra Thanesuan House) is a single storey teak house with hipped roof, facing east. Its architecture is Gingerbread house style which is remarkable for the decoration of fine fretwork at the ventilations, eaves, and wooden balustrades. It is the only building in Sanamchan Palace compound that situates on an islet. Apart from the house, there is a “Sala” or open pavilion located on a contour by the moat. The pavilion is connected to the house with a wooden bridge. Its plan is elongated octagonal. The roof is hipped with clerestorey and also decorated with fine fretwork.

This house was built as part of Sanamchan Palace and was used as a residence for high-ranked officials. Official houses in this group are Ruean Phra Nonrhikan (the oresent residence of the Governor or Nakhon Pathom), Thab Charoen (the present Institute of Western Region Culture), Ruean Phra Ekathant, Ruean Phra Kantikeya, and Ruean Phra Thanesuan.

Mom Luang Pin Malakul, who was a royal page in King Rama VI’s reign, related that Ruean Phra Thanesaun is believable to have been the residence of the Ministry of Justice, Chao Phraya Aphairacha. It has become the residence of the chief Judge of the Nakhon Pathom Provincial Court, also an official of the Ministry of Justice as in the old days.