อาคารควรค่าแก่การอนุรักษ์

พิพิธภัณฑ์ตำหนักปลายเนิน

ตำหนักปลายเนิน

ที่ตั้ง  1160  ถนนพระราม 4 แขวงคลองเตย เขตคลองเตย กรุงเทพมหานคร

สถาปนิก/ผู้ออกแบบ  สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัติวงศ์

ผู้ครอบครอง  ม.จ. เอมจิตร  จิตรพงศ์, ม.จ. กรรณิการ์  จิตรพงศ์

ปีที่สร้าง  พ.ศ. 2457

ปีที่ได้รับรางวัล  พ.ศ. 2525

ประวัติ

ตำหนักปลายเนิน เดิมเป็นที่ประทับของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัติวงศ์ แต่เดิมพระองค์ท่านประทับอยู่ที่วังท่าพระ  แต่ต่อมาทรงพระดำริจะประทับอยู่ในที่ที่อากาศโปร่งสบายเพื่อช่วยให้พระอนามัยสมบูรณ์ขึ้น  จึงได้ทรงหาซื้อที่นาบริเวณคลองเตย ซึ่งเป็นชานเมืองในสมัยนั้นและสร้างตำหนักขึ้นในปี พ.ศ. 2457 ส่วนตำหนักที่ประทับนั้น ทรงให้ซื้อเรือนไทยอย่างโบราณที่สมัยนั้นไม่นิยมเห็นว่าล้าสมัย เจ้าของจึงมักขายไปในราคาถูก  ทรงนำมาจัดวางผังตามแบบของพระองค์ท่าน คือจัดวางเรือนตามตะวันทุกหลัง เพื่อให้ลมพัดผ่านอย่างทั่วถึง  ไม่จัดเป็นหมู่ล้อมชานแบบโบราณ ที่ประทับส่วนพระองค์เป็นเรือน 2 หลัง เชื่อมต่อกันด้วยชาน หลังหนึ่งเรียกว่า “ตำหนักโถง” อีกหลักเรียกว่า “ตำหนักบรรทม” จากตำหนักโถงมีชานกว้างเชื่อมกับเรือนของพระชายาและพระโอรสธิดา  เมื่อแรกสร้างหลังคามุงจากทุกหลัง ต่อมาได้เปลี่ยนเป็นกระเบื้องไม้สักใน พ.ศ. 2507 หลังจากที่สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัติวงศ์สิ้นพระชนม์แล้ว 17 ปี  ได้มีการปรับปรุงบ้าน จึงย้ายเฉพาะเรือนที่ประทับ 2 หลัง ลงมาทางใต้ของที่ตั้งเดิมประมาณ  30 เมตร และดำเนินการบูรณะ โดยเปลี่ยนวัสดุบางส่วนแต่ผังและรูปแบบของอาคารบังเป็นแบบเดิม ภายในห้องต่างๆ จัดเป็นที่เก็บรักษาศิลปวัตถุของพระองค์ท่านที่นำมาจากวังท่าพระ  ปัจจุบันตำหนักปลายเนินเปิดให้เข้าชมเฉพาะวันครบรอบวันประสูติสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัติวงศ์  คือวันที่ 28 เมษายน ของทุกปี

 

Tamnak Plai Noen

Location 1160 Rama VI Road, Khwaeng Khlong Toei, Khet Khlong Toei, Bangkok

Architect/Designer Prince Krommaphraya Narisaranuwattiwong Proprietor Mom Chao Emchit Chitraphong

Date of Construction 1914 AD.

Conservation Awarded 1982 AD.

History

Tamnak Plai Noen (Plai Noen Pavilion) was formerly a residence of Prince Krommaphraya Narisaranuwattiwong, who has this pavilion built in Khlong Toei, a countryside of those days, where he would stay as a resort to improve his health. The pavilion was built in 1914, which comprises Thai traditional houses bought and laid out according to the Prince’s design. Thus the houses were built on east-west axis in order to get better ventilation than grouping them around a deck as traditionally done. The Prince had two houses as his private quarter, one of which is a reception hall, another residential hall. These halls were connected to his wife’s and children houses by a large deck. All building was thatched at first built, but later changed to teak shingles. In 1964, 17 years after the Prince passed away, a major development of the whole area was carried out and only the Prince’s 2 private houses were conserved and relocated, with some alterations of material. At present, they serve as exhibition halls for the Prince’s art object which is open to the public only on his birthday anniversary, 28th April of every year.