อาคารราชินูทิศ (พิพิธภัณฑ์เมืองอุดรธานี)

ที่ตั้ง  9 ถนนโพศรี (ใกล้หนองประจักษ์)  ตำบลหมากแข้ง  อำเภอเมือง  จังหวัดอุดรธานี

สถาปนิก/ผู้ออกแบบ  -

ผู้ครอบครอง  จังหวัดอุดรธานี

ปีที่สร้าง  พ.ศ. 2463

ปีที่ได้รับรางวัล  พ.ศ. 2536

ประวัติ

อาคารราชินูทิศ  เป็นอาคารก่ออิฐถือปูน 2 ชั้น รูปแบบอิทธิพลสถาปัตยกรรมนีโอปัลลาเดียน มีมุขด้านหน้าประดับปูนปั้นพระนามาภิไธยย่อ สผ ในสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ (พระนามเดิม พระองค์เจ้าเสาวภาผ่องศรี) ที่หน้าจั่ว  รอบอาคารเป็นทางเดินภายในซุ้มโค้ง (Arcade) ระหว่างซุ้มแต่ละซุ้มตกแต่งด้วยเสาอิง

อาคารนี้เดิมเป็นอาคารเรียนของโรงเรียนอุปถัมภ์นารี (ชื่อเดิมของโรงเรียนสตรีราชินูทิศ) สร้างขึ้นเพื่ออุทิศส่วนกุศลน้อมเกล้าฯ ถวายสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระพันปีหลวง โดยพระยาศรีสุริยราชวรานุวัตร(ศุข  ดิษยบุตร) สมุหเทศาภิบาลสำเร็จราชการมณฑลอุดรได้ชักชวนประชาชนร่วมกันบริจาคทรัพย์ก่อสร้าง และได้ใช้เป็นอาคารเรียนมาจนถึง พ.ศ. 2473

ในปี พ.ศ. 2473 สมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม ได้จัดให้อาคารหลังนี้เป็นอาคารสำนักงานส่งเสริมวัฒนธรรมหญิง  จากนั้นเปลี่ยนมาเป็นที่ทำการของสำนักงานโครงการพัฒนาการศึกษาส่วนภูมิภาคใน พ.ศ. 2503 และในปี พ.ศ. 2516 เป็นอาคารสำนักงานศึกษาธิการเขต เขตการศึกษา 9 ของกระทรวงศึกษาธิการ ตามลำดับ

เมื่อวันที่ 14 มกราคม 2451 กรมศิลปากรได้ขึ้นทะเบียนอาคารราชินูทิศเป็นโบราณสถาน  และทางจังหวัดอุดรธานีได้จัดตั้งพิพิธภัณฑ์เมืองอุดรธานีขึ้น ณ อาคารหลังนี้ ในโอกาสเฉลิมฉลองเมืองอุดรธานีครบรอบ 111 ปีในวันที่ 18 มกราคม 2547  ในพิพิธภัณฑ์มีการจัดแสดงเรื่องราวต่างๆ เกี่ยวกับจังหวัดอุดรธานี  นับตั้งแต่ประวัติศาสตร์ โบราณคดี ธรรมชาติวิทยา ธรณีวิทยา ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นและศิลปวัฒนธรรม รวมถึงประวัติและพระเกียรติคุณของกรมหลวงประจักษ์ศิลปาคม ผู้ก่อตั้งเมืองอุดรธานี

อาคารราชินูทิศ

อาคารราชินูทิศ

อาคารราชินูทิศ

• <

  >
  

  อาคารราชินูทิศ
• <

  >
  

  อาคารราชินูทิศ
• <

  >
  

  อาคารราชินูทิศ

 Rachinuthit Building (Mueang Udonthani Museum)

Location 9 Pho Si Road (Near Nong Prachak reservoir), Tambon Mak Khaeng, Amphoe Mueang, Udon Thani Province

Architect/Designer Unknown

Proprietor Udon Thani Province

Date of Construction 1920 AD.

Conservation Awarded 1993 AD.

History

Rachinuthit Building is a 2-storey brick mossonry building with Neo-Palladian style. The front porch pediment is decorated with the royal monogram of Somdet Phra Si Phatchatinthra Borommarachininath, the principle queen of King Rama V’s. Both floors are surrounded by arcades, alternated with superimposed pilasters.

The original use of this building was a school house of Uppathamnasi School (the present Stri Rachinuthit School). It was constructed as a dedeication to Queen Si Patcharinthra Borommara-chininath, which was initiated by Phraya Si Suriyaratchwaranuwat (Suk Disyabut), the Governor of Monthol Udon (an administrative unit comprised several towns in King Rama V period). Construction was funded by public contricutions.

The building had been used as school building until 1930, when it was changed to the office of women Cultural Promotion Office during Prime Minister P. Phibunsongkhram period. Later it became a property of the Ministry of Education and had been used as an office building.

On 14th January, 1998, the Fine Atrs Department had registered this builiding as a National Monument. Udon Thani Province then decided to establish the Mueang Udon Thani Museum (Udon Thani Provincial museum) at this place for Udon Thani 111th Anniversary Celebration on 18th January, 2004. This museum holds exhibitions geology, local history, local culture and the biography of Prince Krommaluang Prachak Silapakhom, the founder of Udon Thani.