อาคารควรค่าแก่การอนุรักษ์

บ้านยอดคำเรือนแก้ว

| Written by ชนาภา ดิษฐปัญญา | Hits: 2051

บ้านยอดคำเรือนแก้ว

ที่ตั้ง เลขที่ 24 ถนนสิงหนาทบำรุง ตำบลจองคำ อำเภอเมือง จังหวัดแม่ฮ่องสอน 

สถาปนิก/ผู้ออกแบบ ไม่ปรากฏหลักฐานผู้ออกแบบ  

ผู้ครอบครอง คุณเสาวณีย์ วรรณศิริ 

ปีที่สร้าง พ.ศ. 2480  

ประวัติ 

บ้านยอดคำเรือนแก้ว เดิมเป็นบ้านของคุณตาโก่ตี่ ต่อมานายคำนึง วรรณศิริ หรือกะลายอดคำ ได้ซื้อบ้านหลังนี้เพื่อใช้เป็นที่อยู่อาศัยและค้าขาย กะลายอดคำเป็นผู้ที่มีจิตใจงาม ชอบซื้อปลาในตลาดไปปล่อยเสมอและไม่กินเนื้อสัตว์ กินแต่ถั่วและมะขามเปียก กะลายอดคำเสียชีวิตเมื่ออายุ 90 ปี ปัจจุบันบ้านนี้ครอบครองโดยทายาทของกะลายอดคำ โดยใช้เป็นที่พักอาศัย ร้านขายยาของโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร และขายของที่ระลึก อัญมณี งานแกะสลัก 

บ้านยอดคำเรือนแก้ว เป็นอาคารไม้ 2 ชั้น ตัวบ้านมีลักษณะคล้ายบ้านแถว 3 คูหา ชั้นล่างมีพื้นที่เชื่อมต่อทั่วถึงกันเพื่อใช้เป็นพื้นที่ค้าขาย ด้านหลังเป็นห้องครัว ห้องรับประทานอาหาร และห้องน้ำ บันไดบ้านตั้งอยู่ด้านทิศตะวันตกขึ้นจากด้านทิศใต้ ไปสู่ด้านทิศเหนือไปพบกับห้องโถงของชั้นบน พื้นที่ชั้น 2 ของบ้านประกอบด้วย ห้องโถง ห้องนอน 2 ห้อง ห้องน้ำ หิ้งพระ (เข่งเจ้าพารา) และระเบียงด้านหน้าซึ่งในอดีตได้รับการออกแบบให้สามารถส่งสินค้าขึ้นลงให้กับคนขี่ช้างเพื่อนำไปค้าขายได้ โครงสร้าง และพื้นอาคารเป็นไม้ หลังคาทรงปั้นหยาผสมจั่วมุงด้วยสังกะสี ใต้หลังคาด้านหน้าและระเบียงมีหลังคายื่นออกมาอีกชั้นหนึ่ง มีการประดับบริเวณเชิงชายด้วยไม้ฉลุลายสวยงาม ชั้น 2 ของบ้านมีช่องแสงระบายอากาศและระบายความชื้น ประตูหน้าบ้านเป็นบานเฟี้ยมไม้โบราณทรงสูง หน้าต่างชั้น 2 สามารถเปิดได้ถึงพื้นเพื่อก้าวข้ามสู่ระเบียงด้านหน้า ลักษณะทางสถาปัตยกรรมมีการผสมผสานระหว่างสถาปัตยกรรมไทยใหญ่ พม่า และตะวันตกที่มีความลงตัวสวยงาม 

ปัจจุบัน เจ้าของอาคารได้ทำการซ่อมแซมพื้นชั้นล่าง โดยการเสริมความมั่นคงแข็งแรง ปรับปรุงฐานรากใหม่ รวมทั้งทาสีอาคารเคลือบเนื้อไม้ นอกจากนี้เจ้าของบ้านได้เข้าร่วมกับชมรมอนุรักษ์บ้านเก่าเมืองแม่ฮ่องสอนเพื่อร่วมกันอนุรักษ์มรดกทางสถาปัตยกรรมของเมืองอีกด้วย 

Baan Yod Kham Ruan Kaew 

Location  24 Singhanat Bamrung Road, Chong Kham, Muang Mae Hong Son  

Architect/ Designer  Unknown 

Owner 

Saowanee Wansiri 

Year built1937 

history 

Baan Yod Kham Ruan Kaew was formerly a home of Khun Ta Ko Tee. It was later purchased by Kamnung Wansiri or Kala Yod Kham as a place of residence and shop. Kala Yod Kham was a very kind man. He often bought fish from the market and freed them. He did not eat meat and would only eat nut and ripe tamarind. Kala Yod Kham passed away at the age of 90. The house is currently in the possession of Kala Yod Kham’s descendents who use it mainly as a residence, a pharmacy for Chao Phraya Apaipubet Hospital and a shop that sell souvenirs, gemstones and carvings. 

Yod Kham Ruan Kaew is a two story wood building that looks like a three unit row house. The space on the ground floor is connected as it was a shop area with kitchen, dining room and bathrooms in rear. The stairs is located on the west side of the house and is accessible from the south going up to the north and open up to the main hall upstairs. The upstairs area consists of a hallway, two bedrooms, a bathroom, an altar (keng Chao Para) and the front balcony previously designed to be able to load and unload cargo to merchants on the elephant. Wood structure and flooring with a mix of hip and gable roof covered with galvanized iron roofing. Under the front roof and balcony was another layer of overhanging roof decorated with perforated wood works. Skylight on the second floor for air and moisture ventilation. Tall accordion front doors made of ancient wood. The second floor windows can be opened all the way to the floor to be able to step out to the front balcony. A perfect blend of Thai Yai, Burmese and European architectures is simple beautiful.  

The current owner conducted a repair of the downstairs flooring by reinforcing and fixing the foundations as well as repainting the house with wood coating paint. The owner of the house has also joined Mae Hong Son old house conservation club to participate in preserving the town’s architectural heritage.