อาคารควรค่าแก่การอนุรักษ์

บ้านปทุมมา

บ้านปทุมมา

ที่ตั้ง บ้านเลขที่ 152 หมู่ 7 ตำบลมะขุนหวาน อำเภอสันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่

ผู้ครอบครอง มานิตย์ และ วลัยภรณ์ เขตสิทธิ์

ปีที่สร้าง พ.ศ.2486

ปีที่ได้รับรางวัล พ.ศ. 2554

ประวัติ

บ้านปทุมมาเดิมเป็นเรือนไม้สองชั้นยกพื้นสูง สร้างโดยนายทา อารีมิตร คนเชื้อสายไทยยอง ต่อมานายทาได้ยกบ้านหลังนี้ ให้นายศรีบุตร์ (บุตรเขย) และนางตุมมา ยะอนันต์ (บุตรสาว) ภายหลังจากนายศรีบุตร์และนางตุมมาถึงแก่กรรมลง บ้านหลังนี้จึงเป็นมรดกตกทอดมาถึงนางสุพิน ไชยคุณา บุตรสาว และนางบัวผิน ซึ่งเป็นหลานสาว โดยมีการต่อเติมพื้นที่ใช้สอยชั้นล่างเพื่อให้เหมาะสมกับการพักอาศัยมากขึ้น

ต่อมาในปี พ.ศ. 2550 นางสุพิน และนางบัวผินได้ขายบ้านหลังนี้พร้อมที่ดิน 1 ไร่ 2 งาน ให้แก่นายมานิตย์ และ นางวลัยภรณ์ เขตสิทธิ์ เนื่องจากบ้านอยู่ในสภาพทรุดโทรมมาก หลังคารั่ว เพดานบางแห่งผุพัง รูปทรงบ้านเอียง ฐานรากตอม่อซีเมนต์ผุหมดสภาพ พื้นชั้นล่างชำรุด นายมานิตย์ เขตสิทธิ์จึงได้ให้นายพงษ์ศักดิ์ อัมโรจน์ สถาปนิกผู้เชี่ยวชาญเกี่ยวกับบ้านโบราณเข้ามาช่วยตรวจสอบสภาพบ้าน และสรุปว่าสามารถซ่อมแซมให้สมบูรณ์ดังเดิมได้ เพราะสร้างด้วยไม้แดงและไม้สักซึ่งมีสภาพแข็งแรงทนทานการซ่อมแซมปรับปรุงแล้วเสร็จเมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ. 2551 และต่อมาได้ตั้งชื่อบ้านว่าบ้านปทุมมา

บ้านปทุมมาเป็นบ้านไม้ 2 ชั้น กว้าง 13.50 เมตร และยาว 19.50 เมตร ช่วงล่างของบ้านสูง 3 เมตร และช่วงบนสูง 3.50 เมตร โครงสร้างของบ้านเป็นไม้แดง ฝาผนังไม้สัก ไม้กระดานปูพื้นชั้นบนไม้แดง ชั้นล่างปูพื้นด้วยไม้สักมีบันไดขึ้นทั้งนอกอาคารและในอาคาร มีระเบียงไม้ด้านหน้าบ้าน เพดานสูงมีช่องระบายลมใต้หลังคา 3 ด้าน หลังคาเป็นหลังคาทรงมนิลา ในการปรับปรุงซ่อมแซมที่ผ่านมาได้เปลี่ยนตอม่อฐานรากซีเมนต์เดิมและทำฐานรากใหม่เป็นตอม่อคอนกรีตเสริมเหล็ก ปรับโครงสร้างอาคารให้ตรง เปลี่ยนกระเบื้องมุงหลังคาดินเผา (ดินขอ) ที่ผุพัง ซ่อมฝ้าเพดาน ปูพื้นชั้นล่างใหม่ กั้นและต่อเติมห้องหนังสือ 1 ห้อง ปรับปรุงห้องโถงใหญ่เพื่อเป็นห้องรับแขกและใช้แสดงพิพิธภัณฑ์พื้นบ้านเพื่อการศึกษาและเป็นแหล่งเรียนรู้ในท้องถิ่น ด้านหลังบ้านได้ต่อเติมห้องครัวและห้องอาหาร ห้องครัวเดิมซึ่งอยู่ชั้นบนได้ปรับปรุงบานเกล็ดหน้าต่าง และใช้เป็นห้องพักผ่อน อ่านหนังสือและทำงาน นอกจากนี้ได้ต่อเติมห้องน้ำทั้งชั้นบนและชั้นล่าง

บ้านปทุมมาแสดงให้เห็นถึงความตั้งใจ เสียสละทุ่มเททั้งแรงกายแรงใจ ทรัพย์และสติปัญญาของนายมานิตย์ และนางวลัยภรณ์เขตสิทธิ์ ในการอนุรักษ์มรดกทางสถาปัตยกรรมเพื่อใช้เป็นแหล่งศึกษารูปแบบของบ้านแบบล้านนาโบราณ โดยการบูรณะปรับปรุงนี้สามารถรักษารูปแบบดั้งเดิมของอาคารไว้ได้ ทำให้บ้านหลังนี้เป็นความภาคภูมิใจของทั้งสอง

 

Patumma House

Location 152 Moo 7, Tambon Ma Khun Wan, Amphoe San Pa Tong, Chiang Mai Province

Proprietor Manit & Walaiporn Khetsith

Date of Construction 1943

Conservation Awarded 2011

History

Previously, Patumma House was a 2-storey wooden house with raised floor built by Mr. Ta Asimitr, a Tai Yong Ethnic. Later, the granddaughter - Mrs. Supin Chaikuna and Mrs. Supin’s daughter, Mrs. Buaphin - enlarged the space of the first floor. After that, the house was very ruined and sold to Mr. Manit and Mrs. Walaiporn Khetsith in 2007. The restoration of the house was completed in 2008 and named as “Ban Patumma”.

It is a 2-storey wooden house of 13.50 metres long and 19.50 metres high. The lower part is 3 metres high and the upper part is 3.50 metres. The structure of the house is made of redwood while the walls are made of teakwood. The first floor is made of teakwood and the second floor is made of red wood. The gable roof is covered with baked clay tiles. The hall was repaired to be a guestroom and a folk museum as a local learning center. The back of the house was enlarged with a kitchen and a dining room. The original kitchen upstairs becomes a living room for reading and working with addition of the bathrooms upstairs and downstairs.

The owners of the house have realized the value of the house in the Lanna architectural style so they have tried to preserve the original design as much as they can do to preserve it as a cultural heritage of the nation.