อาคารควรค่าแก่การอนุรักษ์

ปูชนียสถานและวัดวาอาราม

หอไตรหนองขุหลุ

| Written by ชนาภา ดิษฐปัญญา | Hits: 2999

หอไตรหนองขุหลุ

ที่ตั้ง  บ้านขุหลุ  ตำบลขุหลุ  อำเภอตระการพืชผล  จังหวัดอุบลราชธานี 

ผู้ออกแบบ  หลวงปู่สิงห์ เจ้าอาวาสวัดศรีโพธิ์ชัย 

ผู้ครอบครอง  เทศบาลตระการพืชผล 

ปีที่สร้าง พ.ศ. 2459  

ปีที่ได้รับรางวัล พ.ศ. 2547 

ประวัติ 

หอไตรหนองขุหลุตั้งอยู่ในหนองขุหลุซึ่งเป็นหนองน้ำธรรมชาติใกล้วัดศรีโพธิ์ชัย โดยหลวงปู่สิงห์เจ้าอาวาสวัดศรีโพธิ์ชัยในขณะนั้นเห็นว่าหนองขุหลุเป็นหนองน้ำที่มีสภาพแวดล้อมเหมาะสมในการสร้างหอไตร เพื่อใช้เป็นที่เก็บคัมภีร์ใบลานและตำราทางพุทธศาสนาหลวงปู่สิงห์จึงได้บอกกล่าวชาวบ้านให้หาไม้กระดานและวัสดุอื่นๆ มาช่วยกันในการก่อสร้าง  กำหนดเริ่มก่อสร้างในเดือน 5 ซึ่งเป็นฤดูแล้งเหมาะแก่การตั้งเสาในหนองน้ำซึ่งแห้งลงมาก  เมื่อก่อสร้างเสร็จแล้วก็ได้หาช่างแกะสลักตกแต่งลวดลาย  การเข้าถึงหอไตรนั้นพระต้องพายเรือเข้าไป หลังจากนั้นจึงมีการสร้างสะพานไม้เพื่อเข้าชมหอไตรได้สะดวกมากขึ้น  ต่อมาในปี พ.ศ. 2542 สำนักงานโบราณคดีและพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติที่ 8 อุบลราชธานี กรมศิลปากร  ได้เข้ามาบูรณปฏิสังขรณ์หอไตรหนองขุหลุ  หลังจากนั้น ในปีพ.ศ. 2544กรมศิลปากรได้ประกาศให้หอไตรหนองขุหลุเป็นโบราณสถาน 

หอไตรหนองขุหลุเป็นอาคารไม้ยกพื้นสูงรองรับด้วยเสาไม้ 25 ต้น หลังคาจั่วมีปีกนกโดยรอบ  มุงด้วยกระเบื้องดินเผา ส่วนประดับหลังคาคือตัวเหงาไม้แกะสลักรูปนาค  ช่อฟ้า รวยระกาและคันทวยแกะสลักเป็นลายก้านขด  โดยรอบอาคารตีไม้เข้าลิ้น ในแนวตั้ง  ทรวดทรงอาคารแผ่กว้างหลังคาสูงทิ้งชายคาลาดต่ำ  หอไตรหนองขุหลุมีลักษณะทางสถาปัตยกรรมแบบพื้นบ้านที่มี ความงามเรียบง่าย ให้ความรู้สึกสงบนิ่งและสมดุล 

นอกจากความสำคัญของหอไตรหนองขุหลุในด้านสถาปัตยกรรมพื้นถิ่นแล้ว  ยังนับเป็นปูชนียสถานที่เรียกว่าธรรมเจดีย์ ดังนั้นการอนุรักษ์หอไตรหนองขุหลุจึงไม่ได้เป็นเพียงการอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรมเท่านั้น แต่ยังเป็นการสืบทอดพระศาสนาให้ดำรงอยู่เป็นสรณะของชาวพุทธที่ยั่งยืนสืบไปอีกประการหนึ่งด้วย  นอกจากนี้ลักษณะพิเศษอีกประการหนึ่งของหอไตรหนองขุหลุคือมิได้เป็นของวัดใดวัดหนึ่งแต่เป็นของชุมชนในบริเวณนั้น 

The Tripitaka Hall of NongKhu Lu 

Location Ban Khu Lu, TambonKhu Lu, Amphoe Trakan Phuet Phon, UbonRatchthani Province 

Architect / Designer LuangPu Singh, the abbot of Wat Si Phochai 

Proprietor Trakan PhuetPhon Municipality 

Date of Construction 1916 Conservation Awarded 2004  

History 

This Ho Trai (Tripitaka Hall) is located at NongKhu Lu, which is a natural pond near Wat Si Phochai. LuangPu Singh, the abbot of Wat Si Phochai at that time, saw that NongKhu Lu had a suitable environment for building Ho Trai to keep the scriptures made of palm leaves and textbooks of Buddhism. He asked villagers to help building Ho Trai in the pond in the dry season due to low water level. At the beginning, people had to go to the hall by boat. After that, a bridge was built to visit Ho Trai conveniently. In 1999, Office of Archaeology and the National Museum No. 8 of the Fine Arts Department renovated this hall. The Fine Arts Department has announced that Ho Trai of NongKhu Lu has been a historic building of the nation. 

It is a wooden building with raised floor supporting with 25 wooden columns. The gable roof is covered with terracotta tiles. The roof decoration is wood carving in Nagas design. The roof is high and slope downwards. Ho Trai is in a traditional architectural style with beautiful simplicity presenting calmness and harmony. Ho Trai of NongKhu Lu is not only a valuable building of local architecture but also important for preserving Buddhism. It is a special building since it is belonged to the community not the temple