อาคารควรค่าแก่การอนุรักษ์

พิพิธภัณฑ์บ้านเอกะนาค

พิพิธภัณฑ์บ้านเอกะนาค

ที่ตั้ง 1061 ซอยอิสรภาพ 15 ถนนอิสรภาพ แขวงหิรัญรุจี เขตธนบุรี กรุงเทพมหานคร 

ผู้ครอบครอง มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา 

ปีที่สร้าง พ.ศ.2462  

ปีที่ได้รับรางวัล พ.ศ. 2555 

ประวัติ 

บ้านเอกะนาคสร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2462 สมัยรัชกาลที่ 6 เป็นบ้านเรือนไทยทรงปั้นหยาของ พ.ต.อ.พระยาประสงค์สรรพการ (ยวง เอกะนาค) ซึ่งเคยดำรงตำแหน่งรองอธิบดีกรมตำรวจ ต่อมาบ้านหลังนี้ได้ตกเป็นของบุตรสาว คือ คุณประยูร เอกะนาค แต่เนื่องจากบุตรสาวของท่านไม่มีทายาทสืบสกุล บ้านหลังนี้จึงตกเป็นกรรมสิทธิ์ของโรงเรียนมัธยมบ้านสมเด็จเจ้าพระยา ตามพินัยกรรมซึ่งต่อมา คือ มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา 

ตัวอาคารเป็นอาคาร 2 ชั้น ครึ่งตึกครึ่งไม้ชั้นส่างก่ออิฐถือปูน ชั้นบนเป็นไม้ หลังคามุงกระเบื้องว่าว ด้านซ้ายของอาคารมีโปร่งยื่นออกมาแบบพระที่นั่งวิมานเมฆซึ่งเป็นแบบที่ได้รับความนิยมมากในสมัยนั้น ลักษณะของการก่อสร้างได้รับอิทธิพลจากตะวันตกผสมผสานลวดลายฉลุ แบบเรือนขนมปังขิง ด้านหน้าบ้านติดคลองบางไส้ไก่ ซึ่งเดิมจะมีท่าน้ำอยู่บริเวณหน้าบ้าน 

ปัจจุบันมหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา โดยสำนักศิลปะและวัฒนธรรมได้บูรณะซ่อมแซมบ้านเอกะนาค จนอยู่ในสภาพที่สมบูรณ์ ทั้งภายในตัวบ้านและภูมิทัศน์โดยรอบ จัดตั้งเป็นพิพิธภัณฑ์ศูนย์กรุงธนบุรีศึกษาเพื่อเป็นแหล่งรวมสรรพความรู้ด้านวัฒนธรรมของกรุงธนบุรี ด้วยการเก็บรวบรวม ศึกษาวิจัย เพื่อสร้างองค์ความรู้ทางวัฒนธรรม และภูมิปัญญาท้องถิ่น พร้อมทั้งจัดทำเป็นพิพิธภัณฑ์ แสดงวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของชาวฝั่งธนฯ เช่นจัดทำเป็นห้องบ้านช่างฝั่งธนฯ ขลุ่ย - บ้านลาว หัวโขน - บางไส้ไก่ ขันลงหิน - บ้านบุ หล่อพระ - บ้านช่างหล่อขนมฝรั่ง – กุฎีจีน ห้องพระเจ้าตากสิน ห้องประวัติเจ้าของบ้าน ด้วยเล็งเห็นคุณค่าและความสวยงามทางด้านสถาปัตยกรรมที่ควรค่าแก่การอนุรักษ์ 

Ban Ekkanak Museum 

Location 1061 Soi Itsaraphap 15, Itsaraphap Road, Khwaeng Hiranruchi, Khet Thonburi, Bangkok 

Proprietor Bansomdejchaopraya Rajabhat University 

Date of Construction 1919 

Conservation Awarded 2012 

History

Ban Ekkanak was constructed in 1919 during the reign of King Rama VI. It was a hipped roof traditional Thai house owned by Police General Phraya Prasongsappakan (Yuang Ekkanak), the former Deputy Director of Royal Thai Police. The house was later inherited to his daughter, Prayun Ekkanak. Since Ms. Prayun had no descendant, the will stated to grant Ban Ekkanak to Bansomdejchaopraya Secondary School which subsequently became Bansomdejchaopraya Rajabhat University.

The house is a 2-storey building. Its roof covered with kite shaped concrete roof tiles. Although the ground floor is brick masonry, the upper floor is built of wood. There presents a wing projecting out from the left side, resembling the well-liked style of Vimanmek Mansion. Its construction reflects Western influence blending with elaborate Gingerbread openwork. The front part is also adjacent to Bang Saikai Canal in which a jetty was once situated.

The Culture Department of Bansomdejchaopraya Rajabhat University has currently renovated both interior and landscape of Ban Ekkanak and converted it to Thonburi Educational Museum, exhibiting cultural knowledge about Thonburi period as well as local wisdom and lifestyle custom of Thonburi inhabitants. Therefore, the magnificence and value of this historic place have been appropriately preserved.